قرارداد هوشمند یک پروتکل و چارچوب برای تنظیم قراردادها است. قرارداد هوشمند یک پروتکل ویژه است که جهت همکاری، تایید یا انجام کار و یا عمکرد قرارداد طراحی شده است. قراردادهای هوشمند اجازه انجام معاملات، به صورت قابل اعتماد و تضمین شده بدون نیاز به حضور شخص ثالث را میدهند. این معاملات قابل پیگیری، غیرقابل تغییر و غیرقابل برگشت هستند. قراردادهای هوشمند شامل تمام اطلاعات مربوط به شرایط قرارداد و اجرای تمام اقدامات پیشبینی شده به طور خودکار است.
قراردادهای هوشمند چگونه ایجاد شدند؟
ایده اولیه آن در سال 1994 توسط یک دانشمند در زمینه کامپیوتر و رمزنگاری به نام نیک سابو ارائه شد.
وی اصول کار را تعریف کرد اما در آن زمان شرایط مناسب و محیایی برای تحقیق وجود نداشت. تا زمانی که فناوری بلاک چین ظهور کرد و شرایط را تغییر داد. بیت کوین پایهای برای انجام قرارداد در بلاک چین ایجاد کرد. با این حال بیت کوین نمیتواند تمام نیازها را برآورده نماید. با ظهور و ایجاد اتریوم قراردادهای هوشمند ارتقاء یافت و تقریبا تمام موارد و نیازها در آن اعمال شده است و بنابراین انگیزه را برای انجام معاملات افزایش داد.
قرارداد هوشمند چطور کار میکند؟
اصل کار این قراردادها را میتوان با کار دستگاههای فروش مقایسه کرد.
در ابتدا درخواست و شرایط قرارداد کد گذاری شده و بر روی یک بلاک از زنجیره بلاکهای بلاک چین قرار میگیرد. این قرارداد در نقاط تلاقی یا اتصال پلتفرم که معروف به گره یا نود میباشند، توزیع شده و چندین بار کپی میشود. پس از انجام این مراحل، عملیات طبق شرایط قرارداد انجام خواهد شد. این برنامه، انجام و اجرای تعهدات قرارداد را به طور خودکار بررسی خواهد کرد.
چه چیزهایی برای ایجاد یک قرارداد هوشمند نیاز است؟
برای ایجاد یک قرارداد هوشمند شما به موارد زیر نیاز دارید:
1) موضوع قرارداد: این برنامه باید به خدمات یا کالاهای تحت قرارداد دسترسی داشته باشد تا بتواند به طور خودکار آنها را قفل کرده و یا باز کند.
2) امضای دیجیتال: تمام شرکت کنندگان با امضای قرارداد توسط کلید خصوصی خود توافقنامه را امضا و شروع خواهند کرد.
3) شرایط قرارداد: شرایط قراردادهای هوشمند به شکل توالی دقیق از عملیاتی است، که باید انجام شود. تمام شرکت کنندگان باید این شرایط را بپذیرند.
4) پلتفرم انحصاری: قراردادهای هوشمند بر روی پلتفرم بلاک چین توسعه یافته، و بین نودهای این پلتفرم توزیع شده است.
از قراردادهای هوشمند کجا میتوان استفاده کرد؟
از قراردادهای هوشمند در زمینههای مختلفی میتوان استفاده کرد.
انتخابات: نتایج رأی گیری را میتوان بر روی بلاک چین قرارداد و در میان شبکه بلاک چین توزیع خواهد شد. تمام دادهها رمزنگاری شده و ناشناس است. این روش امکان هرگونه دستکاری و تخلف را غیرممکن میکند.
خدمات و زنجیره تأمین: زنجیره تأمین به طورکلی طولانی است و شامل موارد متعددی است. انجام هربخش از آن نیازمند تایید و به سرانجام رسیدن بخش قبلی است. این موارد طولانی و زمانبر خواهد بود. در یک قرارداد هوشمند، هریک از شرکت کنندگان می توانند پیشرفت مراحل را ببینند و مدت زمان انجام را بررسی نمایند. قراردادهای هوشمند شفافیت انجام قرارداد، تضمین انجام آن بدون تخلف و همچنین امکان ردیابی حمل و نقل را فراهم میآورد.
از دیگر کاربردهای قراردادهای هوشمند میتوان استفاده از آن در سیستمهای بانکی، بیمه، ثبت املاک و غیره را نام برد.
مزایای قراردادهای هوشمند چیست؟
قراردادهای هوشمند از مزایای فنآوری بلاک چین استفاده میکنند. قراردادهای هوشمند موارد زیر را ارائه میدهند:
1) امنیت: قراردادهای هوشمند رمزنگاری شده و بین نودها توزیع میشوند. این کار تضمین میکند که بدون تایید و اجازه تمام افراد تغییری در قرارداد ایجاد نخواهد شد.
2) سریع و کم هزینه بودن: اکثر فرایندها به صورت خودکار و بدون واسطه و بنابراین با کمترین هزینه انجام میشود.
3) استانداردسازی: در حال حاضر طیف وسیعی از انواع مختلف قراردادهای هوشمند وجود دارند. میتوان براساس نیاز، یکی از این قراردادها را مورد استفاده قرارداد.
نکات منفی قراردادهای هوشمند چیست؟
با وجود تمام این موارد قراردادهای هوشمند خالی از اشکال نیستند. برخی مشکلات قراردادهای هوشمند عبارتند از:
1) عوامل انسانی: کدهای برنامه نویسی برای قراردادهای هوشمند توسط عوامل انسانی نوشته میشوند. بنابراین ممکن است دارای اشتباهاتی نیز باشند. اگر قرارداد بر روی بلاک چین باشد، امکان تغییر نخواهد داشت. DAO مثال خوبی از خطای انسانی است. اشتباهات برنامه نویسان در مورد مقدار هزینه برای کاربران و شرکت بود. هکرها از این اشتباه سوء استفاده کرده و توانستند در حدود 60 میلیون دلار از آن خارج کنند.
2) درچارچوب قوانین دولتها نبودن: درحال حاضر قوانین قراردادهای هوشمند توسط دولتها تنظیم نشده است. بنابراین اگر دولت یا نهادی تصمیم به ایجاد یک چارپوب قانونی برای قراردادهای هوشمند داشته باشد، این مسئله میتواند مشکل ساز شود.
3) هزینههای پیاده سازی: قراردادهای هوشمند بدون برنامه قابل اجرا نیستند. بنابراین لازم است یک برنامه نویس باتجربه و ماهر در بین اعضا یک تیم وجود داشته باشد تا قراردادهای ناکارآمد و ضعیف مجدداً بررسی شده و بتوان ساختار داخلی یک شرکت را براساس فنآوری بلاک چین بنیاد نهاد.